W miniony weekend, 2 czerwca 2024 r., zakończyła się pierwsza 'eksperymentalna’ edycja kursu podyplomowego „Biznes i prawa człowieka” zorganizowanego przez Centrum Praw Człowieka Collegium Civitas, którego partnerem – także współkształtującym założenia merytoryczne programu – był Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu. Kilkanaście osób reprezentujących firmy z różnych sektorów, administracji publicznej a także NGOs pozyskało wiedzę i umiejętności, które pomogą im w zapewnieniu poszanowania praw człowieka przez ich organizacje w codziennej działalności przedsiębiorstw. Choć Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka od 2011 r. wyjaśniają na czym polega odpowiedzialność przedsiębiorstw za poszanowanie praw człowieka, był to pierwszy kurs podpyplomowy zorganizowany na uczelni wyższej w pełni poświęcony tej problematyce. Gratulacje i podziękowania należą się kierowniczce i pomysłodawczyni kursu, dr Jacqueline Kacprzak z Centrum Praw Człowieka Collegium Civitas, za wytrwałość i doprowadzenie do uruchomienia kursu.
Rosnące oczekiwania społeczne, a także nowe regulacje UE stawiają wobec biznesu nowe wymagania, również w zakresie poszanowania praw człowieka. Dlatego celem kursu było m.in. wyposażenie ekspertów i managerów ESG/CSR, działów compliance, a także członków zarządów w specjalistyczną wiedzę z zakresu praw człowieka oraz umiejętności, które pozwolą im ocenić ryzyka w zakresie praw człowieka w prowadzonej przez ich przedsiębiorstwa działalności i wpływ ich działalności na ludzi, oraz wdrożyć odpowiednie procedury należytej staranności. W szczególności, celem kursu było wsparcie słuchaczy w zrozumieniu praw człowieka w kontekście standardów odpowiedzialnego biznesu, wymagań z obszaru ESG i w kontekście wdrażania należytej staranności w obszarze praw człowieka.
Program kursu obejmował 71 godzin dydaktycznych realizowanych w trakcie czterech zjazdów w trybie stacjonarnym, z kilkoma wykładami w języku angielskim w trybie online prowadzonych przez wykładowców zagranicznych, m.in. wykładowców i praktyków z Global Business Initiative for Human Rights, Levin Sources, University of Glasgow, Zurich University. Wśród wykładowców było także grono ekspertów PIHRB: Beata Faracik, Bartosz Kwiatkowski, Joanna Szymonek i Joanna Unterschuetz.
Ramowy program kursu obejmował:
- Wprowadzenie do tematu poszanowanie praw człowieka w działalności biznesowej obejmować będzie dwa wykłady, z których uczestnicy kursu dowiedzą się o międzynarodowej perspektywie poszanowania praw człowieka w standardach odpowiedzialnego biznesu oraz o rozwoju subdyscypliny socjologicznej jaką jest socjologia praw człowieka.
- Międzynarodowy system ochrony praw człowieka
W ramach tej części kursu uczestnicy zapoznają się z międzynarodowym systemem ochrony praw człowieka funkcjonującym w ramach ONZ, Rady Europy i Unii Europejskiej. Jak również dowiedzą się o konwencjach chroniących prawa pracownicze w ramach Międzynarodowej Organizacji Pracy. Przeanalizują konkretne przypadki naruszeń praw człowieka badane przez Krajowe Punkty Kontaktowe OECD ds. odpowiedzialnego biznesu. Poznają szczegółowy katalog praw człowieka. - Należyta staranność w zakresie praw człowieka – czym jest proces należytej staranności w zakresie praw człowieka, jak przeprowadzać analizę wpływu i analizę ryzyka naruszenia praw człowieka w działalności przedsiębiorstw. Jak komunikować działania przedsiębiorstwa związane z należytą starannością?
- Przegląd wybranych praw człowieka, w tym m.in. wolność słowa w środowisku pracy, prawo do prywatności, praca przymusowa, praca dzieci, wolność zrzeszania się, prawa związkowe oraz prawo człowieka do życia w czystym, zdrowym i będącym w stanie równowagi środowisku. Także dyskryminacja w miejscu pracy.
- Prawa człowieka i nowe technologie w praktyce biznesowej – gwałtowny rozwój nowych technologii w ostatnich latach (sztuczna inteligencja, block chain, techniki rozpoznawania twarzy i wiele innych) może mieć wpływ na poszanowanie praw człowieka.
- Dostęp do środków zaradczych w sytuacjach naruszeń praw człowieka – jakie działania mogą wdrożyć przedsiębiorstwa w sytuacji naruszenia praw człowieka? Jakie są możliwe środki zaradcze?
- Procedury należytej staranności w zakresie praw człowieka w sytuacjach konfliktów zbrojnych. Wybuch wojny w Ukrainie w lutym 2022 r. wyraźnie ujawnił powstające w sytuacjach konfliktów zbrojnych trudności związane z poszanowaniem praw człowieka w działalności przedsiębiorstw w warunkach wojennych. Sankcje, bojkoty konsumenckie i in.
- Raportowanie kwestii dotyczących praw człowieka w standardach raportowania niefinansowego (ESRS i GRI). Zagadnienia poszanowania praw człowieka są elementem obowiązkowej sprawozdawczości przedsiębiorstw wynikającej z dyrektywy ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (dyrektywa CSRD).
Kolejny kurs już jesienią! Więcej informacji już wkrótce!