Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich (ERPO) wszczął dochodzenie dotyczące przygotowania przez Komisję Europejską pierwszego pakietu uproszczeń „Omnibus”. To odpowiedź na skargę złożoną przez szeroką koalicję organizacji pozarządowych, w tym European Coalition for Corporate Justice, ClientEarth, Anti-Slavery International, Clean Clothes Campaign, Friends of the Earth Europe, Global Witness, Notre Affaire À Tous oraz T&E.
Dochodzenie obejmie przegląd dokumentów Komisji oraz spotkania z jej przedstawicielami przed 18 czerwca. Organizacje pozarządowe z zadowoleniem przyjęły decyzję ERPO o zbadaniu, czy Komisja naruszyła własne Wytyczne dotyczące Lepszego Stanowienia Prawa podczas przygotowywania propozycji „Omnibus”.
NGOsy zarzucały Komisji m.in. niewłaściwe zarządzanie procesem legislacyjnym, brak oceny skutków oraz pominięcie szerokich konsultacji społecznych.
„Komisja złamała własne zasady. Wprowadzanie daleko idących zmian bez konsultacji społecznych i oceny wpływu na klimat nie powinno mieć miejsca w unijnym procesie legislacyjnym.”
— Nele Meyer, dyrektorka European Coalition for Corporate Justice (ECCJ)
Organizacje podkreślają, że działania Komisji podważają demokratyczną legitymację procesu legislacyjnego oraz zagrażają praworządności, uniemożliwiając decydentom podjęcie świadomych decyzji dotyczących klimatu, środowiska, praw człowieka i gospodarki.
„Propozycja Omnibus to drzwi dla korporacyjnych nadużyć i zdrada ofiar. Zamienia wypracowane zabezpieczenia klimatyczne i praw człowieka w puste obietnice. Dochodzenie Rzecznika to szansa, by zatrzymać ten proces.”
— Nele Meyer, dyrektorka European Coalition for Corporate Justice (ECCJ)
Informacje na temat kontekstu rozpoczęcia postępowania przez ERPO
W ostatnich miesiącach organizacje pozarządowe, związki zawodowe oraz przedstawiciele biznesu aktywnie sprzeciwiali się propozycji „Omnibus” Komisji Europejskiej. Podkreślano m.in., że inwestycje i konkurencyjność – na których ponoć Komisji zależy – opierają się na stabilności politycznej oraz przewidywalności prawa, a sposób przygotowania i procedowania propozycji pakietu Omnibus zdecydowanie im nie sprzyja.
W lutym 2025 r. ECCJ i jej sieć określiły propozycję mianem katastrofalnej, a prawnicy ClientEarth skrytykowali ją za znaczące osłabienie odpowiedzialności korporacyjnej – ograniczając obowiązki należytej staranności tylko do bezpośrednich partnerów biznesowych i rozmywając wymogi dotyczące planów transformacji klimatycznej. Propozycja spotkała się również z krytyką za osłabienie działań firm w zakresie walki z nowoczesnym niewolnictwem w globalnych łańcuchach dostaw.
W odpowiedzi ponad 362 organizacje społeczne wystosowały wspólne oświadczenie, wzywając Parlament Europejski i Radę do odrzucenia proponowanych zmian, które mogą osłabić zobowiązania firm w zakresie odpowiedzialności oraz ochrony praw człowieka i środowiska.
Mimo tych obaw prace nad propozycją, która obecnie jest rozpatrywana przez Parlament Europejski i Radę, są kontynuowane W marcu Rada zgodziła się na opóźnienie wdrożenia CSDDD, a 3 kwietnia 2025 r. Parlament Europejski również poparł to rozwiązanie, dając ustawodawcom więcej czasu na renegocjacje. W efekcie, 18 kwietnia koalicja ośmiu organizacji pozarządowych złożyła skargę do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.
Więcej: Informacja Prasowa w języku angielskim (oryginalne)