Ministerstwo Sprawiedliwości zaproponowało zmiany w prawie, które mogą radykalnie ograniczyć możliwości działania organizacji społecznych. Nowelizacja dotycząca art. 173 p.p.s.a. przewiduje m.in. odebranie NGOs prawa do wniesienia skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) w wielu sprawach administracyjnych – m.in. dotyczących inwestycji mogących zagrażać środowisku lub powodować uciążliwości dla mieszkańców.
Zmiana ta została mocno skrytykowana przez środowiska obywatelskie i ekspertów, a także niektórych ministrów jako naruszająca konstytucyjne prawo do sądu oraz standardy europejskie. Pod wpływem tej krytyki, zorganizowano w pośpiechu spotkanie (zaproszenie wysłano w czwartek – na spotkanie w poniedziałek), na które zaproszono wybrane organizacje pozarządowe. Nie wskazano jakimi kryteriami kierowano się przy ich doborze. Jednocześnie skierowano tekst projektu do konsultacji społecznych – dając zaledwie kilka dni na zgłaszanie uwag. Nie zadbano przy tym o przyjazny format dokumentów – projekt oraz dokumenty zawierające uzasadnienie zamieszczono w formacie XML, która wymaga do odczytania zmiany formatu na umożliwiający zapoznanie się z tekstem.
Zapraszamy do zapoznania się z oficjalnym stanowiskiem 90 organizacji pozarządowych w tej sprawie (poniżej). Stanowisko w wersji PDF możesz pobrać TUTAJ.
Stanowisko organizacji społecznych
w sprawie prac nad projektem UDER32
W związku z zaproszeniem skierowanym przez Panią Ministrę do spraw Społeczeństwa Obywatelskiego, Adrianę Porowską, do wybranych organizacji społecznych na spotkanie dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo przed sądami administracyjnymi (nr z wykazu prac legislacyjnych: UDER32) informujemy, że jednoznacznie sprzeciwiamy się proponowanym zmianom w art. 173 p.p.s.a. i podjęliśmy wspólną decyzję o nieuczestniczeniu w spotkaniu z podanych niżej przyczyn.
Nie mamy żadnych wątpliwości dotyczących przygotowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości projektu. Jego treść jednoznacznie interpretujemy jako rażąco sprzeczną z Konstytucją RP, prawem UE, oraz Konwencją z Aarhus. Oczywistym celem tego projektu jest znaczące ograniczenie dostępu do wymiaru sprawiedliwości społeczeństwu reprezentowanemu przez organizacje społeczne, a tym samym ograniczenie możliwości efektywnego sprawowania społecznej kontroli nad działalnością administracji publicznej. Proponowana zmiana doprowadzi do nierówności podmiotów biorących udział w postępowaniu, odbierając prawa organizacjom, broniącym interesu społecznego.
Nie jesteśmy w tych ocenach odosobnieni. Podobne stanowisko przedstawili nie tylko specjaliści i specjalistki z zakresu prawa międzynarodowego, ale również Minister ds. Unii Europejskiej, który wprost stwierdził w swojej opinii, że proponowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości przepis jest niezgodny z prawem unijnym.
Tak fundamentalne wartości i prawa, jak dostęp przedstawicieli społeczeństwa do wymiaru sprawiedliwości, nie podlegają jakimkolwiek negocjacjom i samo proponowanie zmian prawnych, zmierzających do ich ograniczenia, jest niedopuszczalne. Zwłaszcza w sytuacji, gdy robi to rząd, który deklarował przywracanie praworządności. Z tych względów żadna z podpisanych organizacji nie będzie legitymizowała uczestnictwem swoich przedstawicielek i przedstawicieli w procesie legislacyjnym, który w demokratycznym państwie prawa nigdy nie powinien zostać zainicjowany.
Wyrażamy również sprzeciw wobec arbitralnego i nietransparentnego doboru organizacji zaproszonych do udziału w organizowanym w pośpiechu spotkaniu w sprawie tak ważnej dla całego sektora pozarządowego i społeczeństwa obywatelskiego.
Oczekujemy pilnego wycofania kwestionowanego przez nas przepisu. Jednocześnie deklarujemy otwartość na szerszą dyskusję na temat projektów zmian prawnych dotyczących tak zwanej deregulacji. Sprzeciwiamy się stosowaniu w przypadku tych projektów skróconego procesu legislacyjnego, w szczególności pomijania konsultacji publicznych. Nasz sprzeciw budzi nieprzejrzysty sposób procedowania tych projektów, niska jakość legislacyjna części z nich, brak należytej oceny skutków regulacji oraz analizy zgodności z prawem UE.
Organizacje, które podpisały stanowisko (lista aktualizowana):
- Fundacja Frank Bold
- Sieć Obywatelska Watchdog Polska
- Fundacja Greenpeace Polska
- Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków
- Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
- Towarzystwo na rzecz Ziemi
- Fundacja ClientEarth Prawnicy Dla Ziemi
- Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć
- Przyjaciele Raby
- Fundacja Greenmind
- Towarzystwo dla Natury i Człowieka
- Fundacja Lasy i Obywatele
- Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA
- Fundacja “Rozwój TAK-Odkrywki NIE”(RT-ON)
- Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
- Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
- Fundacja Dzika Polska
- Stepnicka Organizacja Turystyczna Nie Tylko Dla OrłówKoalicja Ratujmy Rzeki
- Stowarzyszenie “Specjalna Strefa Ekologiczna”
- Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody
- Lepsza Demokrajca
- Fundacja Szamanizmu
- Klub Gaja
- Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody “Salamandra”
- Polski Komitet Krajowy Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN)
- Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody
- Międzynarodowa Koalicja dla Ochrony Polskiej Wsi
- Towarzystwo Herpetologiczne NATRIX
- Stowarzyszenie NIE dla Spalarni w Inowrocławiu
- Stowarzyszenie Olszówka
- KOD Śląskie
- Polskie Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Środowiska i Praw Człowieka
- MOC KORZENI
- Stowarzyszenie Promocji Edukacji Cyfrowej
- Stowarzyszenie Miłośników
- Równiny Urszulewskiej
- Fundacja im. Nikoli Tesli
- Fundacja Topole
- Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu La Strada
- Stowarzyszenie Prawnicy na Rzecz Zwierząt
- Fundacja Zielone Światło
- Fundacja Przyrodnicza pro Natura
- Stowarzyszenie dla Natury “Wilk”
- Zielony Instytut
- Stowarzyszenie Okolica
- Towarzystwo Przyrodnicze ALAUDA
- Inicjatywa Las Wokół Miast
- Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu
- Stowarzyszenie Inicjatywa Białobrzegi
- Inicjatywa “Biłgoraj broni swojego lasu”
- Mazowiecko – Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne
- Fundacja Leśni Agronauci
- Stowarzyszenie MULTIFORM
- Stowarzyszenie Prawo do Przyrody
- GminniAktywiści
- Fundacja Osoba Odra
- Stowarzyszenie Leśne Sprawy
- Stowarzyszenie Przyjaciół Miejscowości Charzykowy
- Eko-Logiczna Lubelszczyzna
- Stowarzyszenie Sudety Środkowe
- Fundacja Zielone Kujawy
- Górnośląskie Towarzystwo Przyrodnicze
- Stowarzyszenie Dziki Buk – Koalicja Las Jest Nasz Pomorze Gdańskie
- Krośnieńskie Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt
- Fundacja Nowa Obecność
- Centrum Ochrony Mokradeł
- Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt “Nadzieja”
- Fundacja Fidelis Siluas
- Klub Przyrodników
- Nomada Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego
- Fundacja WWF Polska
- Stowarzyszenie Koalicja ZaZieleń Poznań
- Fundacja Otwarty Plan
- Stowarzyszenie Nasz Las Tulecki
- Stowarzyszenie “ Lubaczowskie Serce dla Zwierząt “
- Fundacja Alarm dla Klimatu
- Fundacja Compassion in World Farming Polska
- Fundacja The Climate Lab
- Stowarzyszenie Mieszkańcy dla Katowic
- Stowarzyszenie Lasy Chotomowskie
- Stowarzyszenie Harcerski Ruch Ochrony Środowiska im.św. Franciszka z Asyżu
- Opolskie Towarzystwo Przyrodnicze
- Fundacja Wolne Sądy
- Stowarzyszenie Dziedzictwa Kulturowego i Krajobrazowego Mała Wspólnota
- Koalicja Żywa Ziemia
- Stowarzyszenie Atmosfera
- Komitet Obrony Demokracji
- Polski Klub Ekologiczny w Gliwicach
- Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba
- Akcja Demokracja
Pobierz apel formacie PDF bezpośrednio ze strony organizacji koordynującej działania (Fundacja Frank Bold).