Państwo ma obowiązek zagwarantować człowiekowi standard życia, który umożliwia zaspokojenie jego podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych. Zakres prawa obejmuje zapewnienie¹:

• schronienia umożliwiającego życie w bezpieczeństwie, pokoju i godności
• pokarmu wolnego od szkodliwych substancji, którego ilość oraz jakość zaspokaja potrzeby żywieniowe;
• odzienia, odpowiedniego między innymi ze względu na wiek, niepełnosprawność lub wykonywany zawód²;
• dostępu do wody i urządzeń wodnych na równych zasadach oraz bezpieczeństwa korzystania z nich.

W kontekście biznesu prawo to obejmuje:

• zapewnienie pracownikom dostępu do odpowiedniego jedzenia, jeśli lokalizacja lub godziny pracy przedsiębiorstwa utrudniają pracownikom samodzielne zdobycie jedzenia;
• zapewnienie pracownikom pełnowartościowego pokarmu, jeśli przedsiębiorstwo jest jedynym łatwo dostępnym źródłem pożywienia;
• zapewnienie, że działalność przedsiębiorstwa nie wpływa negatywnie na dostęp do pożywienia lub wody społeczności lokalnych i regionalnych (np. zanieczyszczanie wód gruntowych, zanieczyszczanie gleby);
• zapewnienie pracownikom odpowiedniego i darmowego odzienia, jeśli wymagają tego ich obowiązki zawodowe, a noszenie codziennych ubrań jest niedozwolone;
• zapewnienie pracownikom mieszkań w racjonalnej odległości od miejsca pracy oraz warunków mieszkaniowych zgodnych z przepisami prawa, w szczególności zagwarantowanie odpowiedniej infrastruktury sanitarnej, bezpieczeństwa, powierzchni, oświetlenia i wentylacji, jeśli przedsiębiorstwo udostępnia takowe mieszkania pracownikom;
• zapewnienie pracownikom dostępu do wody, zarówno do celów spożywczych jak i, szczególnie, gdy nie mają do niej dostępu poza pracą, aby umożliwić umycie się;
• powstrzymanie się od przymusowych eksmisji osób z ich mieszkań bez gwarancji reprezentacji prawnej oraz prawa do rzetelnego procesu³.

• Sprawdź, czy istnieje w firmie bezpieczny system składania skarg i skorzystaj z niego.
• Możesz powstrzymać się od wykonywania pracy, jeśli warunki pracy są niebezpieczne.

Zgłoś nieprawidłowości do Państwowej Inspekcji Pracy

Wnieś sprawę do sądu cywilnego
Możesz domagać się między innymi odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, zadośćuczynienia za pogorszenie się stanu Twojego zdrowia lub zaprzestania naruszania Twoich dóbr osobistych.

Jeśli uważasz, że zostało popełnione przestępstwo, zgłoś swoje podejrzenia na policję lub do pobliskiej prokuratury.

Jeśli odmówiono Ci świadczeń z systemu pomocy społecznej, odwołaj się do właściwego organu, a następnie do sądu administracyjnego. Informacje o tym, gdzie się odwołać i jak to zrobić, otrzymasz wraz z decyzją odmowną.

Jeśli otrzymałeś wyrok nakazujący eksmisję, możesz odwołać się od niego do drugiej instancji.

• Rzecznik Praw Obywatelskich – art. 67 Konstytucji RP – prawo do zabezpieczenia społecznego
• Rzecznik Praw Obywatelskich – art. 68 Konstytucji RP – prawo do ochrony zdrowia
• Rzecznik Praw Obywatelskich – art. 71 Konstytucji RP – dobro rodzinyRzecznik Praw Obywatelskich – art. 75 Konstytucji RP – polityka mieszkaniowa oraz ochrona praw lokatorów
• United Nations Association Poland – art. 25 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka

• Art. 11 Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych
• art. 34 ust. 3 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej
• art. 30 i 31 Europejskiej Karty Społecznej
• art. 27 Konwencji o prawach dziecka

Inne standardy: 

• art. 25 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka

• art. 67 ust. 2 (prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy)
• art. 68 (prawo do ochrony zdrowia)
• art. 71 ust. 1 (prawo rodziny znajdującej się w szczególnie trudnej sytuacji materialnej do pomocy ze strony władz publicznych)
• art. 75 (obowiązek prowadzenia polityki mieszkaniowej)
• art. 30 (godność człowieka jako źródło wolności i praw człowieka)