Podsumowanie roku 2022

Szanowni Państwo, 
W nowy rok wchodzimy bogatsi o ważne doświadczenia, dokonania i przemyślenia wynikające m.in. z działań w bardzo dla nas intensywnym, ale i satysfakcjonującym roku 2022. Oto ich przegląd:

• Wojna w Ukrainie. Nie da się nie zacząć od niej. Szokująca agresja Rosji na naszych wschodnich sąsiadów 24 lutego 2022 r. rzuciła cień na wszystkie nasze działania. Oprócz aspektu osobistego (mamy na Ukrainie przyjaciół i bliskich współpracowników), ważny był dla nas oczywiście aspekt biznesu i praw człowieka w kontekście konfliktu zbrojnego. Wojna brutalnie odsłoniła słabości systemu prawnego, który ma chronić ludzi, a który pozwala firmom wykorzystywać wojnę na swoją korzyść. Oto nasze najważniejsze działania w tym zakresie:
  • Oświadczenie wydane w reakcji na wojnę rozpoczętą przez Rosję na Ukrainie: „Zjednoczeni z Ukrainą”.
• Współorganizacja webinarium realizowanego przez Ukraiński Narodowy Uniwersytet Prawa im. Jarosława Mądrego : „Business conduct in times of war”.
• Zaangażowanie w działania wspierające pracowników naukowych z Ukrainy.
• Udział w webinarze „Rapid response session on BHR in the Ukrainian conflict”, zorganizowanym przez Essex Law School na University of Essex, UK.
• Udział w dyskusji panelowej„War economies, human rights and responsible business practices: Recent challenges from Ukraine, Russia, and beyond”, zorganizowanym przez Nova University w Ljubljanie.
• Dołączenie do grona sygnatariuszy listu otwartego w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w rejonach konfliktu.
• Dołączenie do grona sygnatariuszy deklaracji B4Ukraine.
• Finał projektu Prawa Człowieka i Biznes – dialog społeczny post-COVID 19. Projekt, który toczył się głównie w 2021 r., a którego częścią były m.in. pilotażowe konsultacje w miastach (tzw. #deliberaterie) dotyczące kluczowych kwestii z obszaru biznesu i praw człowieka, a przede wszystkim działania związane z konsultacjami i koordynacja uwag organizacji społeczeństwa obywatelskiego do projektu 2. Krajowego Planu Działań na rzecz wdrażania Wytycznych ONZ dot. Biznesu i praw człowieka, zakończył się seminarium w dniu 10 stycznia 2022 r., obejmującym zagadnienie partycypacji młodzieży.
• CEE & Central Asia Summer Academy on Human Rights and Business. Pierwsza edycja “Letniej Akademii Praw Człowieka i Biznesu”, tak potrzebna w regionie Europy Środkowo-Wschodniej i Azji Centralnej jest naszą dumą i chlubą. Możliwy dzięki grantowi – projekt finansowany jest przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny – i współorganizowany z Ukraińskim Norodowym Uniwersytetem Prawa im. J. Mądrego w Charkowie pięciodniowy, intensywny kurs z zakresu praw człowieka i biznesu, zgromadził grono wyśmienitych teoretyków i praktyków oraz świetną i niezwykle geograficznie zróżnicowaną (10 krajów) grupę osób uczestniczących. Zasadniczą część Akademii ukończyło 27 osób. Wyróżnieniem i uznaniem naszego dotychczasowego dorobku eksperckiego było przyjęcie naszego zaproszenia do współpracy przy Summer Academy przez Global Business Initiative for Human Rigths, ICRC i UNDP.  Program oraz informacje o ekspertach są dostępne na stronie Akademii. Warto dodać, że projekt nadal trwa. Absolwentki i Absolwenci, którzy zdecydowali się na napisanie prac w postaci studium przypadku wciąż pracują nad nimi pod okiem tutorów – wiodących ekspertów na świecie w zakresie praw człowieka. Czeka nas również konferencja podsumowująca, o szczegółach której będziemy oczywiście informować.
  • Akademia, dostępna wyłącznie dla zakwalifikowanych uczestników, była uzupełniona o serię tematycznych webinariów otwartych dla każdego. Wciąż można je obejrzeć.

• “Letnia Akademia”, choć sama w sobie jest już dużym przedsięwzięciem, realizowana jest w ramach większego projektu pt.: Latarnicy – Sieć Współpracy na rzecz Praw Człowieka w Biznesie. W realizację projektu zaangażowani są – obok PIHRB, jako lidera – także partnerzy z Ukrainy: Ukraiński Narodowy Uniwersytet Prawa im. Jarosława Mądrego w Charkowie i z Islandii: Stowarzyszenie Alda oraz Rzecznik Praw Dziecka. Projekt finansowany jest przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny. Ważną częścią projektu były:
• Wizyta studyjna na Islandii. Informację na jej temat można przeczytać tutaj.
• Webinarium z podsumowaniem współpracy i wnioskami nt. kooperacji biznesu z NGOsami.
  • Raport „Transparency, Codes of Ethics and the Relationship Between NGOs and Business”, który w tej chwili jest w redakcji i wkrótce zostanie opublikowany.

• Publikacje i Raporty
  • Premiera angielskiej i rosyjskiej wersji publikacji „Różnorodność i kultura włączająca krok po kroku. Praktyczny przewodnik dla organizacji”, która w j. polskim ukazała się w czerwcu 2021 r. Link do webinarium promującego publikację znajduje się tutaj. Przeczytaj również więcej na stronie Center for International Business Enterprise.
  • Nasz tekst dot. podwyższonej należytej staranności w zakresie praw człowieka w czasie wojny został opublikowany w raporcie „Biznes i prawa człowieka – czas globalnych przemian” pod redakcją dr hab. Marcina Kilanowskiego, wydanym przez Global Compact Network Poland.
  • Prezentacja „UNDP Scoping Study findings on the Implementation of UNGPs in Eastern Europe and Central Asia” wraz z Addendum podczas regionalnego forum ONZ. Publikacja ukaże się w 2023 r. Więcej w naszej sekcji: Prezentacje i wystąpienia eksperckie.

• Udział w wydarzeniach. Nie mogło nas zabraknąć na ważnych światowych i krajowych forach, które są okazją do wymiany poglądów, prezentowania raportów i stawiania nowych celów dla umocnienia praw człowieka. Oto kilka z nich:
  • Już po raz czwarty we współpracy z Grupą Roboczą ONZ ds. biznesu i praw człowieka oraz Ukraińskim Narodowym Uniwersytetem Prawa im. J. Mądrego w Charkowie zorganizowaliśmy w listopadzie sesję poświęconą postępowi we wdrażaniu Wytycznych ONZ w Europie Środkowo-Wschodniej podczas 11 Forum ONZ dot. biznesu i praw człowieka w Genewie. Więcej w naszej sekcji: Prezentacje i wystąpienia eksperckie.
  • Po raz trzeci zabraliśmy także glos podczas listopadowego Regionalnego Forum ONZ dot. biznesu i praw człowieka w Stambule.    Podczas wydarzenia, Beata Faracik zaprezentowała, wraz z pozostałymi członkami zespołu badawczego – dr. Oleną Uvarovą oraz Prof. Jernejem Letnarem Černičem, wnioski i rekomendacje z dokonanej w 2022 r. analizy uzupełniającej „UNDP Scoping Study findings on the Implementation of UNGPs in Eastern Europe and Central Asia” opracowanej w tym samym gronie w 2011 r., która objęła 18 krajów regionu.
  • W październiku uczestniczyliśmy z wystąpieniem o przeciwdziałaniu pracy przymusowej w regionie w VI International Legal Forum w Charkowie, organizowanym przez Ukraiński Narodowy Uniwersytet Prawa im. J. Mądrego.
  • Kongres Open Eyes Economy Summit (OEES) w Krakowie, Listopad 2022, który dodatkowo objęliśmy patronatem merytorycznym. Podczas Kongresu OEES miała miejsce także premiera naszej mini-wystawy praw człowieka.

• Działania rzecznicze w 2022 r. skupiały się głównie wokół Dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Ten wielowątkowy dokument przechodził w 2022 r. przez negocjacje w Radzie, by na przełomie roku wejść w fazę głosowania nad poprawkami do pierwotnego projektu Komisji Europejskiej w Parlamencie Europejskim. Dla nas istotne było to, aby w dyskusji nad kształtem dyrektywy bardzo wyraźnie wybrzmiał głos i stanowisko społeczeństwa obywatelskiego. Uczestniczyliśmy i organizowaliśmy spotkania i webinaria, pisaliśmy listy, wysyłaliśmy analizy i oficjalne stanowiska. Oto wybrane działania w tym zakresie:

• Sygnowanie i wysyłka listu otwartego do Ministra Rozwoju i Technologii, Waldemara Budy.
• Promocja stanowiska inwestorów w sprawie ambitnej i skutecznej dyrektywy CSDD.
• Dołączenie do grona sygnatariuszy stanowiska społeczeństwa obywatelskiego w sprawie produktów naznaczonych pracą przymusową.
• Wsparcie dla europejskiej kampanii „Justice is everybody’s business”.
• Informacja prasowa na temat tego, jak katastrofa ekologiczna na Odrze narusza prawa człowieka.
• Organizacja webinarium: „Legislacyjny wehikuł czasu” dotyczącego dyrektywy CSDD. Prelegenci dyskutowali w jego trakcie na temat tego, czy europejska dyrektywa dotycząca należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju skutecznie ochroni prawa człowieka, gdy wejdzie w życie.
• Udział w webinarium Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej na temat należytej staranności w łańcuchach dostaw.
• Dołączenie do grona sygnatariuszy stanowiska społeczeństwa obywatelskiego w sprawie projektu dyrektywy CSDD.
• Dystrybucja omówienia dotyczącego projektu nowego prawa unijnego.
• Sygnowanie i wysyłka informacji prasowej opracowanej przez europejskie organizacje społeczeństwa obywatelskiego w odpowiedzi na projekt dyrektywy CSDD przedstawiony przez KE.
• Beata Faracik bierze również udział w grupie projektowej European Model Contract Clauses for Responsible and Sustainable Supply Chains.

Jak zawsze staramy się być na bieżąco i zgodnie ze swoją misją, działać na rzecz przestrzegania praw człowieka poprzez działania eksperckie, rzecznicze, edukacyjne m.in. w oparciu o krajowe i międzynarodowe sieci ekspertów. W 2023 r. planujemy m.in.  kontynuację działań związanych z rzecznictwem dot. CSDDD. Dziękujemy, że jesteś z nami!