Podsumowanie roku 2023
Czas na podsumowanie roku 2023 pełnego ciekawych wyzwań i projektów. Zanim jednak do tego przejdziemy, chcemy podziękować Wszystkim, którzy towarzyszyli nam w tym roku: uczestnicząc w proponowanych przez nas wydarzeniach oraz współtworząc je z nami; angażując się w opracowanie publikacji i je czytając; śledząc nasze media społecznościowe i zaglądając na stronę www, komentując, lajkując i udostępniając; wspierając nas swoją energią, zaangażowaniem i dobrym słowem. Bez Was to, o czym piszemy, nie udałoby się. Dziękujemy!
Wydarzenia
- Wśród zorganizowanych przez nas wydarzeń, jednym z najważniejszych była dwudniowa Międzynarodowa Konferencja Business & Human Rights in Central Eastern Europe and Central Asia (1-2 czerwca 2023 r.), która odbyła się w gościnnych progach Akademii Finansów i Biznesu Vistula. Uczestniczyli w niej m.in. absolwenci i absolwentki CEE&CA Business and Human Rights Summer Academy 2022, których mogliśmy w końcu poznać osobiście. Program był bardzo bogaty: wykłady znamienitych gości (prof. dr Markus Krajewski, Annabel Short, Jacqueline Kacprzak), gra symulacyjna i czas na to, by poznać się lepiej i zastanowić nad przyszłością Business & Human Rights (BHR) w regionie. Podczas konferencji odbyła się także ważna dla nas premiera publikacji How not to Make Business and Human Rights in CEE & CA prezentująca 15 studiów przypadków z 8 krajów regionu. Publikacja dostępna jest obecnie w czterech wersjach językowych: po angielsku, polsku, ukraińsku i rosyjsku.
- 24 października 2023 r. odbyła się konferencja prasowa Biznes i prawa człowieka – ochrona i szacunek w białych rękawiczkach, której zadaniem było zwrócenie uwagi polityków ale i mediów na przypadki łamania praw człowieka w Polsce i na świecie, przybliżenie kontekstu legislacyjnego ze szczególnym uwzględnieniem dyrektywy CSDD oraz przedstawienie postulatów do polskiego rządu oraz do biznesu. To była pierwsza konferencja prasowa w PIHRB i mamy nadzieję, że nie ostatnia.
- 8 grudnia 2023 r w kinie Atlantic w Warszawie, miał miejsce pokaz filmu dokumentalnego „Discount workers” oraz rozmowa z reżyserem, Christopherem Patzem. Zorganizowana przez PIHRB polska premiera filmu była nie tylko naszym wkładem w obchody Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka oraz 75 rocznicy przyjęcia przez ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i stanowiła wydarzenie towarzyszące festiwalowi Watch Docs ale także apelem do polskiego rządu o wsparcie ambitnych zapisów podczas negocjowania tekstu dyrektywy CSDD w trilogu. Pokazowi filmu towarzyszyła kampania zachęcająca do podpisania ważnej PETYCJI. Wciąż można to zrobić!
- 18 grudnia 2023 serię organizowanych przez nas wydarzeń zamknęliśmy webinarium dla sieci osób stowarzyszonych w CEE&CA BHR Association oraz grona zainteresowanych tematyką prawną. Zrozumienie unijnego kontekstu regulacyjnego w obszarze zielonego ładu i umiejscowienia w nim regulacji zapewniających poszanowanie praw człowieka przez biznes jest istotne we wspólnym planowaniu i przeprowadzeniu działań rzeczniczych w kolejnym roku.
Oprócz wydarzeń organizowanych przez PIHRB, mieliśmy też przywilej i przyjemność uczestniczyć i wspierać wydarzenia i inicjatywy przygotowane przez inne organizacje. Współorganizowaliśmy wybrane sesje, prowadziliśmy seminaria i warsztaty, udzielaliśmy swojego patronatu oraz braliśmy udział w panelach dyskusyjnych. Szczególnie ważne było dołączenie do grona organizacji wspierających Kartę Praw Dziecka w Biznesie, powstałą z inicjatywy Forum Odpowiedzialnego Biznesu, której podpisanie wsparliśmy organizacją.
Na forum międzynarodowym były to m.in.:
Wydarzenia organizowane przez międzynarodowe Koalicje organizacji społeczeństwa obywatelskiego, których jesteśmy członkami:
- 01.2023 – OECD Watch Global Gathering, Sao Paolo, Brazylia – Prezeska PIHRB jako członkini Coordination Committee OECD Watch wzięła udział w wydarzeniu i zabrała głos w panelu nt. współpracy CSOs z KPK OECD.
- 22-24.05.2023 Annual General Meeting ECCJ, Bruksela – spotkanie przedstawicieli organizacji pozarządowych zrzeszonych w ECCJ. Okazja, by omówić sytuację w poszczególnych krajach i ustalić strategiczne kierunki działania.
- 06.2023 Konferencja “Ljubljana conference on Business and Human Rights in Central and Eastern Europe”, New University in Ljubljana. Udział w panelu eksperckim: Good practices and Challenges.
- 12-16.11.2023 EU Due Diligence Legislation Programme – sesja networkingowa organizacji i osób zajmujących się rzecznictwem. Na zaproszenie FES wzięła w nim udział dr Joanna Szymonek.
- 12.2023 Sesja XII Forum ONZ dot. biznesu i praw człowieka Strengthening Business and Human Rights in Central and Eastern Europe (CEE) and Central Asia: How to Chart the Path Ahead. – To dla nas ogromny zaszczyt. Powierzenie nam po raz piąty już odpowiedzialności współorganizowania tego wydarzenia traktujemy jako wyraz uznania dla roli jaką odgrywa PIHRB w regionie.
W kraju zaś:
- 01.2023 – Explaining the OECD Due Diligence Guidance – w ramach serii informacyjnej OECD Watch
- 02.2023 – Kongres: „Biznes Odpowiedzialny Społecznie” Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych – Panel dyskusyjny: Społeczna odpowiedzialność biznesu w mediach.
- 03-05.04.2023 – Human Rights Week organizowany przez studenckie Koło Naukowe Spraw Zagranicznych przy SGH w Warszawie
- 02-04.06.2023 –Święto Wolności i Praw Obywatelskich w Gdańsku 2023
- 04.2023 – X Konferencja Nienieodpowiedzialni
- 05.2023 – #Audittalks przy kawie – webinarium poświęcone prawom człowieka w biznesie organizowane przez Areté Audits
- 06.2023 – Seminarium Rady Europy nt. handlu ludźmi do celów pracy przymusowej. Sesja pt. „Corporate responsibility and corporate liability”.
- 06.2023 – Konferencja Forbes: “Człowiek ma prawo do czystego, zrównoważonego środowiska”.
- 06.2023 – Konferencja MFIPR I KPK OECD “Odpowiedzialny biznes – Angażowanie interesariuszy zgodnie z nowym tekstem wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych”. Udział w panelu.
- 07.2023 – IV edycja Konferencji organizowanej przez redakcję Rzeczpospolitej: ESG – Raportowanie w praktyce.
- 09.2023 – Uroczystość podpisania Karty Praw Dziecka w Biznesie, wydarzenie główne i warsztaty.
- 09.2023 – II edycja konferencji “Czas na ESG! Zrównoważony rozwój – prawo, case studies i najlepsze praktyki”, panel Beaty Faracik “Prawa człowieka w biznesie czyli jak sprostać wymaganiom CSDDD, CSRD, taksonomii i minimalnych gwarancji”
- 10.2023 – Pierwsze posiedzenie Grupy roboczej ds. należytej staranności w MFiPR
- 11.2023 – 4th Warsaw B Corp Summit! – udział w sesji poświęconej pracownikom i ich sytuacji
- 21-22.11.2023 – Open Eyes Economy Summit – patronat merytoryczny. Mieliśmy też okazję, podobnie jak poprzedniego roku, zaprezentować naszą mobilną wystawę: „Sztuka praw człowieka”, która zachęca do zapoznania się z przysługującymi nam prawami.
- 12.2023 – Warsztat OECD dla NGO z Europy Środkowo-Wschodniej: Jak wykorzystać Wytyczne OECD by osiągnąć zmianę.
Przeprowadziliśmy także szereg warsztatów i prezentacji oraz wykładów w ramach cyklów szkoleniowych organizowanych m.in. przez Rzeczpospolita/SEG, Sopocka Akademia Nauk Stosowanych i Wrocławska Akademia Biznesu w Naukach Stosowanych.
Działalność rzecznicza, udział w grupach roboczych I konsultacjach
W 2023 r. kontynuowaliśmy członkostwo w Zespole ds. Zrównoważonego Rozwoju i Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw, będącego organem pomocniczym Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, a także uczestniczyliśmy aktywnie w pracach Grupy Roboczej ds. należytej staranności, której pierwsze posiedzenie odbyło się w dniu 10 października 2023 r. W pracach tych reprezentuje PIHRB prezeska zarządu, Beata Faracik.
Przystąpiliśmy także do grona członków działającej przy Ministerstwie Finansów we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii Grupy roboczej ds. stosowania Taksonomii UE, w której reprezentuje nas dr Joanna Szymonek, współzałożycielka PIHRB. Celem grupy jest określenie konkretnych działań i środków, które należy podjąć, aby poprawić zrozumienie i stosowanie Taksonomii UE wśród uczestników rynku oraz ułatwić dostęp do danych objętych Taksonomią UE.
Toczącej się w tle działalności rzeczniczej i zaangażowaniu w konsultacje procedowanych aktualnie aktów prawnych na poziomie EU takich jak m.in. dyrektywa dot. należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDDD), projekt Europejskich Jednolitych Standardów Raportowania, czy rozporządzenie PE i Rady w sprawie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej na rynku unijnym (tzw. Forced labour regulation), których adresatami byli posłowie do Parlamentu Europejskiego, przedstawiciele administracji rządowej, politycy, towarzyszyły wystąpienia publiczne – zabieraliśmy głos w ważnych bieżących sprawach, publikując informacje prasowe, apele, oświadczenia i listy:
- 03.2023 – PIHRB sygnatariuszem Listu otwartego do decydentów UE nt. praw kobiet
- 05.2023 – Informacja prasowa: “Czy 1 czerwca 2023 zapisze się w historii praw człowieka i biznesu?
- 06.2023 – Stanowisko OECD Watch w sprawie aktualizacji Wytycznych OECD dla Przedsiębiorstw Wielonarodowych
- 10.2023 – PIHRB podpisuje się pod apelem skierowanym do firm sektora bananowego zaopatrujących się w Ekwadorze
- 10.2023 – Informacja prasowa: “Biznes i prawa człowieka – ochrona i szacunek w białych rękawiczkach”
- 11.2023 – PIHRB sygnatariuszem Listu do Ambasadorów COREPER w sprawie CSDDD
- 12.2023 – PIHRB sygnatariuszem Apelu w sprawie stworzenia unijnego standardu odpowiedzialnego biznesu
Publikacje
Nasze główne publikacje w roku 2023 koncentrowały się wokół spraw regionu Europy Środkowo-Wschodniej i Azji Centralnej. Mamy nadzieję, że sieć ekspertów w dziedzinie Biznesu i Praw Człowieka, zbudowana dzięki Letniej Akademii BHR, będzie rosła i przyczyni się do powstania kolejnych publikacji.
- Faracik, B. i Uwarova. O. (red.) „Jak (nie) prowadzić biznesu i przestrzegać praw człowieka w Europie Środkowo-Wschodniej i Azji Centralnej. Studia przypadków”., PIHRB Working Paper Series 1/2023, czerwiec 2023 r. Publikacja dostępna jest w czterech wersjach językowych: po angielsku, polsku, ukraińsku i rosyjsku.
- Faracik, B., Wardak A., „Edukujemy i wzmacniamy nowe pokolenie ekspertów”, [w:] Global Compact Network Poland Yearbook 2023, październik 2023 r. , str. 243.
- Faracik, B, UE: należyta staranność czy „należyta staranność, [w:] Kilianowski, M. (), Biznes i prawa człowieka. Razem dla zrównoważonego rozwoju, Global Compact Network Poland, grudzień 2023 r.
Bardzo istotne dla nas było także opublikowanie przez UNDP analizy, której nasza ekspertka była współautorką a także nad którą prace koordynowaliśmy, a która obejmuje sytuację w zakresie wdrażania Wytycznych ONZ dot. biznesu i praw człowieka w 18 krajach Europy Wschodniej i Azji Centralnej:
- Beata Faracik, Jernej Letnar Cernic and Olena Uvarova, The Status of the Implementation of the UNGPs on Business and Human Rights in Europe and Central Asia., UNDP (United Nations Development Programme). Istanbul: United Nations Development Programme, 2023. (web resolution version / high resolution version)
Nasz głos w mediach
Cieszy nas to, że temat odpowiedzialności biznesu za poszanowanie praw człowieka i środowiska naturalnego jest coraz częściej podnoszony w przez dziennikarzy. Poszerzanie świadomości społecznej w tej kwestii jest jednym z głównych zadań naszego Instytutu. Poniżej przypominamy teksty i audycje, które powstały przy naszym udziale.
02.04.2023 – Zaufanie do biznesu podwyższa wymagania wobec firm, Parkiet.com;
25.10.2023 – Czy biznes w Polsce szanuje prawa człowieka? Najnowsze dane przedstawił Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu , NNO.pl;
5.10.2023 – Biznes odpowiedzialny od kołyski po grób. Nowe przepisy unijne sporym wyzwaniem dla firm — nie tylko polskich, Magdalena Krukowska, Forbes;
28.10.2023 – Bizon 28.10.2023 – MUZO.FM Biznes Odpowiedzialny i Nowoczesny (wywiad z Bartoszem Kwiatkowskim, wiceprezesem PIHRB);
28.10.2023 – Każde życie – blog o progresywnym biznesie, który nie szkodzi społeczeństwu i środowisku naturalnemu. bizzpoint.blog;
26.10.2023 – Oto dlaczego Polska oblewa egzamin w zakresie ochrony praw człowieka w biznesie. Czy nowy rząd coś zmieni? (Wywiad z Joanną Szymonek), Grażyna Latos, Dziennik Gazeta Prawna;
26.10.2023 – Będzie nowy bat na nieuczciwych pracodawców. Albo bacik., Jolanta Szymczyk-Przewoźna, Dziennik Gazeta Prawna;
24.10.2023 – Nie stracić z oczu człowieka – apel ws. negocjacji dyrektywy CSDD oraz Nie stracić z oczu człowieka – apel ws. negocjacji dyrektywy CSDD Fundacja Frank Bold;
18.11.2023 – Bizon 18.11.2023 – MUZO.FM Biznes Odpowiedzialny i Nowoczesny. (Wywiad z Beatą Faracik, prezeską PIHRB);
23.11.2023 – Firmy nie raportują jeszcze w pełni o prawach człowieka, Forsal.pl;
Na koniec tego pracowitego roku 2023, chcemy złożyć Państwu serdeczne życzenia: spokoju, odpoczynku i nadziei na zbliżające się Święta oraz Nowy Rok 2023! Do zobaczenia w 2024!
